UPRAWA / ROZMNAŻANIE / 3

Asymbiotyczna mikropropagacja storczyków z nasion (ang. flasking)

1.
Pierwszymi i niemal jedynymi roślinami rozmnażanymi w kulturach tkankowych (in vitro) z nasion są storczyki. Niniejsze ćwiczenie laboratoryjne może wydawać się atrakcyjne po prostu ze względu na potencjalne piękno storczyków, które będziesz rozmnażać, ale także dlatego, że techniki, których będziesz się uczyć (rozmnażanie in vitro z nasion) są bardzo ważne w komercyjnym przemyśle storczykowym i współczesnej hodowli. To ćwiczenie z rozmnażania storczyków invitro jest pedagogicznie uzasadnione z kilku przyczyn:

2.
W ramach tych ćwiczeń będziesz miał okazję zapoznania się w raczej unikalną strategią rozmnażania generatywnego jaką wypracowała rodzina Orchidaceae:

Nasiona storczyków są wyjątkowo małe, niemal jak pył a szczątkowy zarodek nie zawiera w zasadzie żadnych substancji zapasowych stanowiących źródło energii dla kiełkowania nasienia czy wzrostu siewki.

3.
Zamiast tego storczyki rozwinęły unikalną odmianę mykoryzy. Kiełkowanie nasion storczyków w naturze jest całkowicie uzależnione od uformowania się związku pomiędzy maleńkim, szczątkowym zarodkiem a odpowiednim grzybem mykoryzowym. Grzyb trawi (martwą) materię organiczną podłoża, np. celulozę i przekształca ją w w cukry proste, które wspierają kiełkowanie nasion i wzrost zarodka. Kiełkowanie w towarzystwie mykoryzowego grzyba zwane jest kiełkowaniem symbiotycznym.

Nota historyczna i podstawa dla niniejszego ćwieczenia laboratoryjnego:

W 1922r. Louis Knudson, na Uniwersytecie Cornell wykazał, że możliwe jest kiełowanie nasion storczyków in vitro bez obecności grzyba mikoryzowego o ile pożywka zawierała odpowiednie rozpuszczalne źródło węgla, którego Knudson dostarczył w postaci cukru (sacharozy). Ta niemykoryzowa technika znana jest jako kiełkowanie ASYMBIOTYCZNE i stanowi dziś podstawę dla znaczącego przemysłu ogrodniczego zangażowanego w produkcję hybryd storczyków oraz licznych gatunków, jak te z rodzaju Paphiopedilum.