WITAMY
PTMO
FORUM
BIOLOGIA
UPRAWA
GALERIA
ŹRÓDŁA
AUTORZY
NOWOŚCI
  UPRAWA / Od A do Z / Rhynchostylis gigantea (Lindley) Ridley

 

Foto: Rhynchostylis gigantea (Lindley) Ridley

Fot. © Greg Allikas. All rights reserved. Opublikowano za zgodą autora.


Pochodzenie/Naturalne siedlisko:

Birma, Tajlandia, Malaje, Laos, Kambodża, Wietnam, Chiny, Borneo i Indonezja. w Birmie rośliny występują w pobliżu rejonów Rangoon i Toung-ngoo i praktycznie wszędzie na północy, lecz nie występują w prowincji Tenasserim na południu. w Tajlandii rośliny znajdowano na większości terytorium lądu stałego od terenów wschodnich wokół Prachinburi na północ przez Nakorn Sawan i Loei do okolic Chiengmai na północy, gdzie były zbierane na wysokości 265 m npm. Są one także spotykane w dystrykcie Kanburi na południowym zachodzie, dokładnie na północy półwyspu Tajlandzkiego. Na Malajach znane jest występowanie roślin w Singapurze i okolicznych wyspach. w Laosie rośliny te znajdowano na równinie Vientiane i w regionie Bolovens. w Kambodży Rhynchostylis gigantea spotykany był na górze Mt. Camchay. w Wietnamie znany jest z okolic miasta Ho Chi Minh (dawniej Sajgon) i Quangtri. w Chinach okazy typu Vanda hainanensis znajdowano na wyspie Hainan. w Indonezji rośliny rosną na wyspie Anambas i innych wyspach Morza Chińskiego. Na Borneo rośliny znajdowano licznie na nizinach.

KLIMAT:

Zanotowane skrajne temperatury to 46°C i 10°C.
Średnia wilgotność 80% przez cały rok.
Opady od 13 mm w styczniu do 300 mm we wrześniu.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 31,1/20,0°C w styczniu do 35,0/25,6°C w maju.
Okres kwitnienia: grudzień do marca, lecz mogą kwitnąć przez cały rok z wyjątkiem sierpnia.

Zalecenia dotyczące uprawy:

ŚWIATŁO:

30000-40000 luksów. Nasłonecznienie powinno być silne lecz nie bezpośrednie, korzystniejsze jest światło rozproszone. Bezpośrednie promienie słoneczne w południe mogą grozić poparzeniem rośliny. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza.

TEMPERATURA:

Średnia temperatura dnia wynosi 32-33°C, a nocy 24-25°C, z amplitudą wahań dobowych 8°C. Najcieplejsze temperatury wystepują podczas wiosny, relatywnie najjaśniejszego okresu, który kończy sezon suchy. Średnia temperatura dnia wiosną wynosi 34-35°C, a średnia nocy 24-26°C, z amplitudą dobową 9-10°C.

WILGOTNOŚĆ POWIETRZA:

Około 80% przez wiekszość roku, zimą i wczesną wiosną spadająca do około 70-75%.

PODLEWANIE:

Opady deszczu w środowisku naturalnym są zróżnicowane, od obfitych do bardzo obfitych. Zaczynają się pod koniec wiosny i trwają do jesieni. Nastepnie dosyć gwałtownie rozpoczyna się sezon suszy, który trwa 3-4 miesiące zimą i wczesną wiosną. Uprawiane rośliny w okresie wzrostu powinny być podlewane obficie, lecz należy w tym czasie zapewnić obecność powietrza wokół korzeni, pozwalając im na szybkie obsychanie po podlaniu. w przypadku roślin rosnących w doniczkach lub koszach, stosowane podłoże nie może nasiąkać ani być podmokłe.

NAWOŻENIE:

W okresie aktywnego wzrostu rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla roślin zielnych lub zwykłą dawką nawozu dla storczyków. Wielu hodowców preferuje stosowanie zrównoważonych nawozów przez cały rok, ale są też tacy, którzy wolą stosować nawóz o podwyższonej zawartości azotu w okresie od wiosny do połowy lata, a następnie, późnym latem i jesienią, nawóz wzbogacony w fosfor.

OKRES SPOCZYNKU:

Średnie temperatury dnia zimą to 31-33°C, a średnie nocy 20-23°C, z amplitudą dobową 10-12°C. Chociaż temperatury te są dosyć powszechne w obszarze występowania gatunku, rośliny z północnej Tajlandii i Birmy powszechnie doświadczają niższych temperatur (ok. 4-6°C) niż to podano wyżej, tak więc rośliny w uprawie można zaadaptować zimą do temperatur nocą tak niskich jak 16°C i do tak ciepłych jak 21°C. Zimą i z początkiem wiosny (3-4 miesiące) opady deszczu w środowisku naturalnym są skąpe. Wilgotność jednak pozostaje relatywnie wysoka, gdyż pewna jej ilość jest dostępna w postaci rosy i mgieł wystepujących późną nocą. Uprawiane rośliny potrzebują znacznie mniej wody w okresie zimowym i powinny raczej przesychać przed kolejnym podlaniem. Jeśli w miejscu uprawy zimą wilgotność jest wysoka, sporadyczne poranne zamgławianie roślin pomiędzy rzadkimi okresami podlewania powinno dostarczyć wystarczającą ilość wilgoci do prawidłowego rozwoju. Jeśli natomiast wilgotność powietrza jest niska, to poranne zamgławianie powinno być częstsze. Rośliny te nie powinny nigdy całkowicie wysychać. Nawożenie należy zredukować lub całkowicie wyeliminować aż do momentu, gdy wiosną rozpocznie się intensywniejsze podlewanie.

PODŁOŻE:

Rhynchostylis uważany jest za gatunek, który jest wyjątkowo nietolerancyjny na obecność zleżałego podłoża wokół korzeni, nie lubi także przesadzania. Jest gatunkiem, który najlepiej rośnie umocowany w sposób pozwalający luźno zwisać licznym korzeniom powietrznym. Można umieszczać go w drewnianych koszach bez dodawania jakiegokolwiek podłoża lub mocować do płatów paproci drzewiastej lub korka bez podłoża wokół korzeni. Przy takich warunkach uprawy należy zapewnić wysoką wilgotność, a rośliny powinny być podlewane co najmniej raz dziennie, a podczas gorących i suchych dni nawet kilka razy dziennie. Ponieważ jednak wielu hodowców ma problemy z utrzymaniem niezbędnej wysokiej wilgotności, często uprawiają oni ten gatunek przy użyciu doniczek wypełnionych bardzo luźnym, szybko przesychającym podłożem, które pozwala na szybkie wyschnięcie korzeni po podlaniu. Dobre rezultaty daje użycie mieszanki równych części średnich i dużych rozmiarów kawałków kory jodłowej oraz węgla drzewnego. Jako podłoża można również użyć samego węgla drzewnego. Rhynchostylis niekorzystnie reaguje na przesadzanie, lecz jeśli rośliny rosną w pojemnikach wypełnionych mieszanką kory, powinny być przesadzane co roku, gdyż ewentualny rozkład kory może szybko doprowadzić do obumarcia systemu korzeniowego. Ponieważ kwiatostany tworzą się u podstawy łodygi, rośline należy sadzić bardzo płytko. Rośliny adaptują się szybciej i przy mniejszym stresie, jeśli są mocowane lub przesadzane w fazie, gdy nowe korzenie dopiero rozpoczynają swój wzrost. Proszę zajrzeć również do zaleceń dotyczących kwitnienia.

UWAGI RÓŻNE:

W swoim środowisku naturalnym rośliny te zazwyczaj kwitną zimą.


Informacje o roślinie i kwiatach:

WIELKOŚĆ I TYP ROŚLINY:

Dosyć duży (61 cm) epifit monopodialny.

PSEUDOBULWY:

Łodyga powyżej 10 cm długości. Jest gruba, lecz bardzo krótka. Jest gęsto ulistniona i produkuje liczne, bardzo grube korzenie. Łodyga często rozgałęzia się i stare, dobrze rosnące okazy mogą mieć wiele łodyg.

LIŚCIE:

Liście mają długość do 30 cm i szerokość 5-7,5 cm. Ciemnozielone, w kształcie pasów liocie są bardzo grube i skórzaste, na wierzchołku mają 2 nierówne płatki i często występują wyraźnie widoczne, bladozielone wzdłużne paski.

KWIATOSTAN:

Do 38 cm długości. Zwisający, gęsto ukwiecony kwiatostan wyrasta z łodygi u podstawy lioci.

KWIATY:

Do 50 na każdym kwiatostanie. Rośliny średniej wielkości wytwarzają 3-4 kwiatostany, a duże, dobrze rosnące okazy mogą wytwarzać nawet więcej. Kamemoto i Sagarik (1975) podają, że w Bangkoku duże okazy z licznymi łodygami wytwarzają nawet do 30 kwiatostanów. Pojedynczy kwiat ma 2,5-3,8 cm średnicy. Woskowe kwiaty są silnie pachnące i utrzymują się na roślinie ok. 2 tygodnie. Kwiaty zazwyczaj są białe, z czerwono-fioletowym, ametystowo-purpurowym lub karmazynowym cętkowaniem, i często mają wyraźnie widoczną szczytową plamę w tym samym kolorze. Warżka jest również czerwono-fioletowa, ametystowo-purpurowa lub karmazynowa i zazwyczaj blednie u podstawy i ku środkowi aż do barwy białej. Znaleziono także odmiany o białych kwiatach, a okazjonalnie spotkać można okazy z kwiatami czerwonymi. Zewnętrzne i wewnętrzne płatki okwiatu są kształtu eliptyczno-podłużnego, rozłożone, bardziej lub mniej spiczaste i często pofalowane. Zewnętrzne płatki okwiatu mają ok. 1,5 cm długości i 8 mm szerokości. Wewnętrzne płatki okwiatu mają ok. 1,4 cm długości i 5 mm szerokości i są szersze u szczytu. Prawie prostokątna warżka jest na wierzchołku 3-płatkowa, z małymi, okrągłymi płatkami bocznymi i znacznie mniejszym, lecz także zaokrąglonym płatkiem środkowym. Podstawa warżki ma 1,2 cm długości i 7 mm szerokości, jest mięsista i lekko owłosiona. Jest skierowana do przodu, prawie prostokątna i w pewnym stopniu rozszerzająca się. Tarczka u podstawy prętosłupa ma 2 owłosione grzebienie, które schodzą aż do ostrogi. Krótka (6-7 mm) ostroga, jest w pewnym stopniu wydęta, bocznie spłaszczona, skierowana do tyłu i prosto zakończona. Hodowcy z Tajlandii krzyżowali odmiany o czerwonych kwiatach z innymi czerwonymi odmianami. Około 80% potomstwa uzyskanego w ten sposób także miało kwiaty czerwonej barwy, dzięki czemu odmiany o tym ubarwieniu stają się łatwiej dostępne. Kamemoto i Sagarik (1975) podają, ze czerwona barwa tych kwiatów jest wynikiem temperatur poprzedzających okres kwitnienia. Jeśli jesienią panują wyższe temperatury niż zazwyczaj, to czerwone zabarwienie nie ujawni się całkowicie i rośliny normalnie kwitnące na czerwono wytworzą kwiaty z dużymi białymi plamami.

UWAGI DOTYCZĄCE HYBRYD:

Jak podają Kamemoto i Sagarik (1975) liczba chromosomów wynosi: 2n=38. Dalej podają oni, że porównali rośliny z różnych regionów, te z okolic Chiengmai na północy mają mocniejsze łodygi, krótsze, grubsze i ciemniej zielone liście oraz większe kwiaty, mimo że liczba chromosomów jest jednakowa u roślin z innych regionów.


Tłumaczenie: Mariusz Wójcik
Edycja serii: Jerzy Dziedzic