ŹRÓDŁA / KWIATY / Nr 4/86

w świecie roślin najliczniejsza i jednocześnie najbardziej różnorodna jest rodzina Orchidaceae

Liczy sobie około 20 tysięcy gatunków i ogromną liczbę odmian, która zwiększa się z roku na rok dzięki pracom hodowców. Najłatwiej, a zarazem najpewniej jest podzielić storczyki na te, które rosną na ziemi, a więc w gruncie, i żyjące no drzewach (epifity). Są też formy pośrednie. Trudno byłoby zgadnąć, że przedstawicielem tych ostatnich jest np. wanilia rosnąca jako roślina naziemna, ale także mogąca żyć jako epifit. Storczyki rosną na kuli ziemskiej niemal wszędzie, nawet na dalekiej północy, choć najwięcej jest ich w tropikach: Są to rośliny dość trudne do uprawy domowej, jakkolwiek ludzie o 'szczęśliwej ręce' do kwiatów mają sukcesy, o czym donoszą nam Czytelnicy, a dokładniej mówiąc Czytelniczki nawet w tym numerze. W uprawie pomaga znajomość ich budowy, pochodzenia i wymagań.

Oncidium
Rodzaj ten został przywieziony z Karaibów do Europy w 1800 roku przez szwedzkiego botanika Olafa Schwarza. Liczy ponad 350 gatunków, jest więc najbogatszym rodzajem w rodzinie storczykowatych, a dla niektórych najpiękniejszym. Większość gatunków to epifity (rosnące na drzewach), wymagające na ogół wysokiej temperatury i suchego powietrza (ale niektóre lubią wilgotny tropik). Kwiaty, jak nazwa sugeruje, podobne są do motyli, zebrane luźno na długim, zwisającym kwiatostanie. Niektóre pięknie pachną i mają niezwykłą barwę szkarłatu. Zakwitają przeważnie późną jesienią. Najwięcej kłopotu w uprawie domowej przysporzy Oncidium bicaflorum o małej, podwójnej wypukłości na warżce. Ma gruby pęd kwiatowy rozgałęziony na szczycie. Nieco łatwiej uprawiać O. ornithorhynchum - o kwiatach szkarłatnych, przypominających dziób ptaka. Znanym gatunkiem jest O. voricosum, którego pęd kwiatowy wyrasta do 1,5 m dźwigając mnóstwo kwiatów. Kwitnie zimą (co 2 lata) i nadaje się na kwiaty cięte.

Odontoglossum
Ten rodzaj, a zwłaszcza jego liczne gatunki (ok. 250) i mieszańce (często międzyrodzajowe) nadają się do uprawy w mieszkaniach: W swych rodzinnych stronach (Meksyk i Ameryka Południowa) rosną w wilgotnych lasach, na zboczach i płaskowyżach. Niektóre z nich lubią odmienność: latem chłód i wilgoć, zima ciepło i suchość. Kwitną też różnie choć większość zimą. Należą do niezwykle wytrwałych roślin, o kwiaty cięte mogą stać w wodzie nawet kilka tygodni. Charakterystyczne dla jęzatek są ich pseudobulwy tworzące jakby gniazdka. Z każdej wyrastają dwa długie wąskie liście, a z nich długi pęd kwiatowy (ponad 1 m) gęsto okryty wspaniałymi, wielkimi kwiatami (15 cm średnicy), np. O. grande. Do mieszkań polecany jest O. bictoniense: latem można go umieścić na zewnątrz w słońcu.

Miltonia
To rodzaj pochodzący z Ameryki Południowej: Opisał go w r. 1837 lord Fitzwiliam (znawca storczyków) nadając nazwę od angielskiego wicehrabiego Miltona. Długie, wąskie, ale wiotkie liście wyrastają z tzw. Pseudobulw rosnących w grupach. Kwiaty mają wyjątkową urodę, wielkość i różnorodne kształty. Na roślinie żyją wiele tygodni, ścięte szybko więdną. Kwiaty np. M. candida są czysto białe z dwoma purpurowymi plamami na warżce (kwitną od sierpnia do listopada), a M. vexiliaria ma kwiaty rdzawoczerwone z nakrapianym wnętrzem. Rośliny sprawiają trochę kłopotu w uprawie domowej.

Brassia
Ten rodzaj wywodzi się z Jamajki, choć niektórzy twierdzą, że ojczyzną jego jest Meksyk i Brazylia. Rośliny mają charakterystyczne pseudobulwy nad powierzchnią podłoża; w których magazynują pokarm i wodę. Z nich wyrastają skórzaste iście, a pędy kwiatowe z bulw podziemnych. Kwitną wczesnym latem. Kwiaty są wdzięczne, niewielkie. Ten rodzaj nie jest zbyt trudny do uprawy w mieszkaniu, bo rośliny są wytrzymałe i nie wymagają tropiku. Latem wolą miejsca mniej słoneczne i częste podlewanie miękką wodą.

Tekst pochodzi z kwartalnika Kwiaty 4/86 i został opublikowany za zgodą Redakcji.